Via Genua, een bijzonder portret van een bijzondere stad

De in Genua woonachtige Nederlandse schrijver Ilja Leonard Pfeiffer heeft voor de VPRO een documentaire gemaakt over ‘zijn’ stad en een aantal van haar bijzondere inwoners: Via Genua. Over migranten, travestieten, gelukzoekers. In drie afleveringen laat hij een kant van de stad zien die voor menig toeristisch oog onbelicht blijft. Het is een indrukwekkend portret geworden.

Pfeiffer is verliefd op de stad. Ik kan dat wel begrijpen. Genua is niet per definitie een mooie stad. Maar ze palmt wel in. Ik ben vooral verliefd op de woorden  die Ilja gebruikt om de stad te omschrijven waar ik mijn ware liefde vond. Dat deed hij in zijn boek La Superba en dat doet hij in dit drieluik. ‘Trotste dwingeland van de Middellandse Zee’ noemt hij haar.

Migratie

‘De Noord-Italiaanse havenstad Genua, die met haar rug naar de rest van Europa ligt en met haar gezicht naar Afrika is gekeerd, is historisch gezien altijd al een knooppunt geweest van migratie,’ zo stelt Ilja. Hij schept een beeld dat mij raakt. Ook ik associeer Genua met migratie, met reizen. Mijn grootouders van moeders kant groeiden op in Nederlands-Indië en gingen in Genua van boord om vandaar met de trein verder te reizen naar Rotterdam. Mijn Andrea, geboren en getogen in Genua, werd door zijn werkgever naar Rotterdam gestuurd. Hij wilde niet weg uit zijn stad. We ontmoetten elkaar in Nederland en bleef.

De een komt, de ander gaat. De een moet, de ander wil. Ilja is daar omdat hij daarvoor kiest. Dat geldt niet voor iedereen. In zijn documentaire laat hij bijzondere mensen aan het woord: een Marokkaan die bij een auto-ongeluk een arm is kwijtgeraakt, een Napolitaanse straatverkoper die al jaren in Genua woont. Ook hij is een migrant. ‘Maar dat zijn landgenoten,’  vertelt een van de straatschoonmaaksters die aan het woord komt. ‘Nu zijn er vooral gekleurde mensen, gente di colore.’

Afrika

‘Je zou wellicht in de illusie kunnen verkeren dat dit Europa is. Maar je vergist je, goede vriend. Dit is Afrika.’ Er is een hoofdrol weggelegd voor de Via di Pré, een steeg die parallel loopt aan de zee en niet alleen donker is vanwege het ontbreken van zonlicht. Er branden ’s avonds genoeg lampen. Soms vergeet je dat je buiten bent. Ik heb me nooit onveilig gevoeld in Genua. Toch zijn er delen van de stad waar je beter niet kunt komen. De stad heeft een flinke make-over gehad.

In mei 2013 trouwde ik in Genua. Het regende pijpenstelen. De fotograaf maakte deze foto:

Ik weet niet wie die jongen is of waar hij vandaan komt. Maar hij staat in ons trouwalbum.

Op een dag loop ik door de steegjes op weg naar een afspraak. Ik heb haast. Als ik de zoveelste hoek omsla, sta ik oog in oog met ‘Ciao!’ roep ik spontaan. Hij lacht naar me. Zijn ogen lachen. ‘Come stai?’ vraagt hij alsof we elkaar al jaren kennen. Hij pakt me hand en geeft me twee kussen op mijn wangen. ‘Sorry,’ verontschuldig ik mij. ‘Je kent mij helemaal niet. Je hebt zo’n bekend gezicht, omdat je op de Nederlandse televisie was.’ Hij vindt het nogal vermakelijk. Als ik doorloopt roept hij nog ‘Ciao bella!’. Ingeburgerd is hij zeker.

#trovalalanterna

La lanterna, een van de oudste nog werkende vuurtorens ter wereld, is het symbool van de stad. Ze (ver)leidt de zeevaarders en draagt vol hoogmoed het wapen van Genua. Niet voor niets spreekt men van de derby della lanterna als de twee voetbalclubs van de stad tegen elkaar spelen. Toch valt ze met haar 117 meter niet altijd op. En dat is nu juist de bedoeling van het project trova la lanterna, zoek de vuurtoren: maak mooie foto’s van Genua met ergens die vuurtoren erop. Een hoekje, een achtergrond, een doorkijkje. Dat levert niet-alledaagse foto’s op.

Tag je foto en maak kans om in de schijnwerpers van de sociamedia-accounts van trovalalanterna te komen. Zo zat ik zelf een keer bij de beste van de week met deze foto:
Zie jij de vuurtoren?

#genovamorethanthis

Ook Genua zelf doet haar best om zichzelf op de kaart te zetten, met een krachtige leus – Genova more than this – en de bijdehorende hasthag. Zo kun je in een oogopslag zoeken naar evenementen en nieuwtjes in de stad (en omgeving). Op het Piazza De Ferrari staat nu ook (tijdelijk?) een 3D-beeld van het logo. Zo kun je met een (zelf)portret laten zien dat je in Genova bent geweest. Taggen maar! Voor meer toeristische informatie zie de website (www.visitgenoa.it). Of stap wanneer je in de stad bent even ‘offline’ binnen bij het VVV-kantoor in de Via Garibaldi.

Pfeiffer is verliefd op de stad. Ik kan dat wel begrijpen. Genua is niet per definitie een mooie stad. Maar ze palmt wel in. Ik ben vooral verliefd op de woorden  die Ilja gebruikt om de stad te omschrijven waar ik mijn ware liefde vond. Dat deed hij in zijn boek La Superba en dat doet hij in dit drieluik. ‘Trotste dwingeland van de Middellandse Zee’ noemt hij haar.

Migratie

‘De Noord-Italiaanse havenstad Genua, die met haar rug naar de rest van Europa ligt en met haar gezicht naar Afrika is gekeerd, is historisch gezien altijd al een knooppunt geweest van migratie,’ zo stelt Ilja. Hij schept een beeld dat mij raakt. Mijn grootouders van moeders kant groeiden op in Nederlands-Indië en gingen in Genua van boord om vandaar met de trein verder te reizen naar Rotterdam. Andrea, geboren en getogen in Genua, werd door zijn werkgever naar Rotterdam gestuurd. We ontmoetten elkaar in Nederland.

De een komt, de ander gaat. De een moet, de ander wil. Ilja is daar omdat hij daarvoor kiest. Dat geldt niet voor iedereen.

Afrika

‘Je zou wellicht in de illusie kunnen verkeren dat dit Europa is. Maar je vergist je, goede vriend. Dit is Afrika.’ Er is een hoofdrol weggelegd voor de Via di Pré, een steeg die parallel loopt aan de zee en niet alleen donker is vanwege het ontbreken van zonlicht. In mei 2013 trouwde ik in Genua.

Ik heb me nooit onveilig gevoeld in Genua.

Via Genua

Heb jij de afleveringen gemist, kijk dan hier de documentaire terug.