Giftige tongen – Rosa Ventrella | Boekentip
door Miriam · 22 februari 2021
Giftige tongen van Rosa Ventrella is een prachtige roman over twee zusjes, die in de jaren 40-50 opgroeien in het zuiden van Puglia. Het jongste zusje, Angelina, is mooi en frivool, het oudste, Teresa, is mager, serieus en stil. Ze valt qua schoonheid in het niet bij Angelina. Een tegenstelling die zorgt voor frictie, maar ook voor ijzersterke zusterliefde. In die tijd was vrouw zijn alles behalve makkelijk, zeker voor boerenmeisjes met wilde dromen. Schoonheid blijkt niet altijd een zegen, en liefde wordt een ongrijpbaar iets.
Boeken die zich afspelen in Italië zijn bij mij altijd welkom, vooral wanneer ze zich in Zuid-Italië afspelen. Dit boek kan ik van harte aanbevelen, de warmte - van het land en van de emoties - stijgt op van elke bladzijde. Het decor is het dorpje Copertino, dat tussen Lecce en Nardò ligt en dat in die tijd verdeeld was tussen arme boeren en rijke landeigenaren. Het is zo'n dorp waar de inwoners elkaar kennen en alles van elkaar weten; en waar iedereen zijn giftige tong laat gaan.
Synopsis
Puglia, 1945. In een klein dorpje groeien de zusjes Teresa en Angelina op in een arme arbeidersfamilie. Ze zijn in alles verschillend: Teresa is stil en kwetsbaar, Angelina is uitbundig en onbeschaamd. Als de vader van Teresa en Angelina naar het front wordt gestuurd en de armoede echt toeslaat, wordt hun beeldschone moeder Caterina gedwongen tot een verschrikkelijk compromis: één keer per week gaat ze naar het landhuis van baron Personè, de machtige grootgrondbezitter. Ze komt elke keer terug met genoeg eten voor het hele gezin. De veilige gemeenschap verandert in een slangenkuil van giftige roddels. De schande van Caterina’s keuze besmet de hele familie, behalve Angelina, die het negeert en weigert zich te schikken. Ze verliest zich liever in de sprookjes in haar hoofd, met verstrekkende gevolgen.
Twee zusjes
Het verhaal wordt verteld vanuit het oogpunt van de oudste dochter. Zij is teruggetrokken, onzeker en lang niet zo'n blikvanger als haar jongere zusje. Door haar ogen zien we de impact die schoonheid - eerst die van haar moeder, en later die van haar zusje - heeft op het leven van een vrouw. Al vrij snel blijkt dat er iets met Angelina is gebeurd, dat haar een ongelukkig lot wacht. Maar het duurt nog tot het einde van het boek voordat de onthulling komt. Dat is een fijne spanningsboog, die Ventrella goed in stand weet te houden. Met haar indirecte manier van vertellen houdt ze de lezer aan het boek gekluisterd. Ik hou ervan wanneer ingrijpende gebeurtenissen niet expliciet worden verteld, maar je ze van binnen voelt, zoals de scène waarin onbekende mannen het huis binnendringen en de moeder belagen. De meisjes verstoppen zich onder de tafel: Ook ik deed mijn ogen dicht en probeerde niet te luisteren naar de geluiden die van de andere kant van de kamer kwamen. De trots waarmee de moeder zich vervolgens herpakt is bewonderenswaardig. Het is oorlog, zegt ze alleen maar.
Wanneer Teresa verliefd wordt op Giacomo, een nieuw aangekomen jongen in het dorp, maar hij alleen oog heeft voor haar mooie zusje, zet dat de verhoudingen op scherp. Rosa Ventrella weet het verdriet en de innerlijke worstelingen van Teresa heel goed weer te geven, maar ze benadrukt ook de onvoorwaardelijke liefde die het meisje jegens haar zusje voelt. Giacomo, die echter maar een simpele boerenjongen is, moet het helaas afleggen tegen een illustere figuur die Angelina's hart wel weet te veroveren. Met alle gevolgen van dien.
Vrouwenboek?
Rosa Ventrella wordt gepresenteerd als de Elena Ferrante van Bari. Dat betekent: relaties tussen vrouwen, roddels, onderdrukking, keuzes, liefde, gevoelens, you name it. Ik zie de overeenkomsten - trotse, sterke vrouwen in netelige situaties - en ik zie de verschillen - geen uitzonderlijke rol voor de plek waar het verhaal zich afspeelt. Zo'n vergelijking met een beroemde schrijfster helpt waarschijnlijk de verkoopcijfers, maar ik merkte ook dat het mijn lezen beïnvloedde. Dat ik bijvoorbeeld bij de aanwezigheid van een pop dacht: zie je, dat is bij Ferrante ook een terugkerend thema. En dat ik me ook nu afvroeg of ik een typisch vrouwenboek aan het lezen was.
Het boek is vertaald door twee vrouwen, Dorette Zwaans en Rianne Aarts, die ik beide goed ken vanuit ons netwerk vertalers Italiaans. De twee vonden het een leuk boek om te vertalen. 'Ze heeft een heel eigen stijl, die ons wel ligt,' aldus Dorette. Zij vertaalden ook Een fatsoenlijke familie van deze schrijfster. Lastig in de boeken van Ventrella is dat zij veel dialect gebruikt. In tegenstelling tot Ferrante, die expliciet zegt dat iets in dialect wordt gezegd, schrijft Ventrella het ook op in dialect. Meestal doet ze dat om te laten zien dat iemand minder opgeleid is, dus daar moet je iets mee in de vertaling, vertelde Dorette. 'Maar tussen Rianne en mij geen kift, hoor,' verzekert ze.
Giftige tongen winnen?
Deze winactie is inmiddels gesloten
Goed nieuws: van Xander uitgevers mag ik een exemplaar van Giftige tongen weggeven! Wil je dit boek winnen, laat dan hieronder even een berichtje achter.
Wauw, lijkt me een prachtig boek! Ik doe graag mee, kan ik het samen met mijn moeder lezen die dol is op alles wat met Italië te maken heeft. ??
K Ben reuzebenieuwd hoe het de zusjes uiteindelijk vergaat.. Heerlijk om mij even mee te laten voeren naar het schitterende puglia!
Bari, Puglia, wijn (ik zou ‘wijn’ bijna met een hoofletter schrijven). Dat alles gekust door de zon. Het kan niet anders dan dat het een heerlijk boek is. Is het een vrouwenboek? Dat zou kunnen, maar dan is het een perfect cadeau (jawel, ik ben klassiek opgevoed) voor mijn lief.
Ik ben helemaal verslaafd aan alles over en van Puglia
Ik ben benieuwd naar het boek. Zodra we weer naar Italië kunnen gaan we met een makelaar kijken naar huizen in Puglia.
Dagelijks zit ik aan de Italiaanse les. En.. ondertussen boeken lezen over de streek. Deze ken ik nog niet.
Heel graag! Bella Italia, en vooral Puglia, bellissimo ????
Wat zou dat fijn zijn. Even lekker wegdromen in een mooi boek en het gevoel hebben in Italië te zijn.
Voor mijn partner, ze verslind boeken momenteel…
Me wanen in een tijd die eigenlijk nog niet zo heel lang geleden was, maar nu toch heel anders is, lijkt me fantastisch.
Ik probeer mijn Italiaans naar een hoger niveau te tillen door boeken van Italiaanse auteurs eerst in het Nederlands en daarna in het Italiaans te lezen. Dit boek zou een mooie aanvulling op de lijst zijn.
In copertino woont mijn zus en het is al 24 jaar ons vakantie adres,zou dus een leuke aanvulling voor onze aankomende vakantie zijn
Al bij het lezen van de synopsis ben ik al geboeid en kan ik niet wachten om het hele verhaal te lezen!
Mooie recensie, erg benieuwd nu naar dit boek!